Genetiğin konusu canlılar arasında görülen benzerlik ve farklılıklardır. Müşterek bir atadan gelen bireyler birbirlerine ve atalarına, başkalarına benzediklerinden daha çok benzerler. Akrabaların bu benzerliğine kalıtım adı verilir.

Öte yandan, iki birey arasındaki akrabalık ne kadar yakın olursa olsun, bunlar arasında tam bir benzerlikten bahsedilemez. Aralarında, başkasıyla olduğundan daha az da olsa bir takım farklar vardır. Müşterek cedde sahip bireyler arasındaki bu farklılıklara varyasyon denilir.
Modern Genetiğin bir bilim dalı olarak doğuşu, bundan 150 yıl kadar önce, 1865'te, Mendel'in yaptığı çalışmalarla olmuştur. Mendel, ebeveynle dölleri arasındaki benzerlik ve farklılıkların, bugün gen dediğimiz kalıtım faktörlerinin, ebeveynden döle geçiş mekanizması ile açıklanabileceğini göstermiştir. Bugün artık, bakteri, mantar, bitki ve hayvan türlerinde, genlerin ebeveynden döle geçişinin ve etkilerini göstermesinin bu mekanizmaya göre olduğu bilinmektedir. Kalıtım ve varyasyonla ilgili olaylar, genlerin geçiş ve aktivitelerindeki bu mekanik düzenin bir sonucudur.